Kakaowiec mocambo (theobroma bicolor) uprawa, zdjęcia i opis

[Domnik]

Witajcie.

Jak zapewne część z Was wie lubię uprawiać kakaowce. Dawno temu rozpocząłem swoją przygodę od uprawy theobroma cacao, później był theobroma grandiflorum. Teraz czas na theobroma bicolor.

Tak wygląda siewka theobroma bicolor. To konkretnie nasiono kiełkowało z taką siłą, że system korzeniowy dosłownie wyskoczył z gleby. Obróciłem nasiono tak by lepiej było widać rozwijający się system korzeniowy.

Kilka słów wstępu:

nazwa theo broma pochodzi od od greckich słów θεός /theós/ teos/ dios/ czyli Bóg i βρώμα /broma/ alimento co oznacza jadło, jedzenie. Gatunek został opisany w 1808 roku przez Alexandra von Humboldta i Aimé Bonplanda.

Kakaowiec Mocambo pochodzi ze środkowej i południowej ameryki. Zwykle osiąga w uprawie polowej wysokość ok 3–8 metrów, natomiast w naturalnych lasach deszczowych dorasta do wysokości nawet 25–30 m. Jest drzewem wolno rosnącym. Najlepiej rozwija się w glebach luźnych, dobrze natlenionych. Jest przystosowany do przeżycia krótkotrwałego zalania korzeni, które może wystąpić podczas powodzi.

Owoc zawiera alkaloid - theobrominę znaną również jako xantheose. Jej wzór chemiczny to C7H8N4O2. Najwięcej theobrominy na theobroma cacao, następnie kolejno theobroma grandiflorum i theobeoma bicolor. Ten związek chemiczny znajdziemy między innymi w czekoladzie i wielu innych rodzajach żywności. W królestwie roślin występuje jeszcze choćby w krzewie herbacianym (camelia sinensis). Ma działanie lekko pobudzające i odprężające. Wśród mieszkańców ameryki środkowej, w szczególności Azteków był rozpowszechniony zwyczaj wyrabiania z ziarna kakaowca napoju zwanego przez Azteków chocolātl.

Średnią zawartość 3 głównych alkaloidów (theobromine, theophiline, coffeine) na 100 g suchych nasion owoców podaję niżej (podano wartość w mg/100g nasion):

Theobroma cacao – ameryka środkowa, theobromina: 2034, theophillina: 325, coffeina: 182
Theobroma cacao – criollo, theobromina: 1388, theophilina: 474, coffeina: 770
Theobroma bicolor, theobromina: 171, theopilina: 22, coffeina: 15
Theobroma angustifolium, theobromina: 37, theopilina: 10, coffeina: 6

Obecna światowa produkcja cacao wynosi ponad 3,5 miliona ton. Natomiast w jeszcze w latach 80tych wynosiła ok 1,5 miliona ton. Duża roślina wytwarza w ciągu roku ok 6000 tysięcy kwiatów, z czego zawiązuje ok 20 owoców.

Drzewko kakaowca nie jest najczęściej zagrożone szkodnikami w warunkach uprawy domowej. Sporadycznie mogą pojawić się przędziorki. Natomiast w rejonach naturalnego występowania i na plantacjach mogą atakować je różne szkodniki, wirusy i grzyby. Wśród nich są:

owady:
Sahlbergella singularis
Distantiella theobroma
Helopeltis spp.
Conopomorpha cramerella
Cocoa miridae (Helopeltis i Afropeltis spp.)
Capsids

grzyby:
Moniliophthora roreri
Moniliophthora perniciosa
Ceratocystis cacaofunesta
Verticillium dahliae
Oncobasidium theobromae
Oomycetes
Phytophthora spp.
Megakarya Phytophthora

Pierwszym europejczykiem który prawdopodobnie natknął się na kakao był Krzysztof Kolumb. Miało to miejsce w 1502 roku niedaleko wyspy Guanaja u wybrzeży dzisiejszego Hondurasu. Natknął się on tam na Aztecką łódź przewożącą te cenne dla Azteków ziarna. Właścicieli zabito i niemalże cały ładunek poszedł na dno. Niewielką część przywieziono na dwór królewski jako eksponaty. Sława odkrywcy kakao została później niesłusznie przypisana innemu odkrywcy Ferdynandowi Cortezowi. W 1523 r. przybył on do Ameryki w poszukiwaniu skarbu Azteków (El dorado) jednak jak się okazało skarbem tym nie było złoto, ale drzewa kakaowców. Cortez przywiózł znacznie więcej ziaren kakao do europy i po kilku latach dzięki inwencji twórczej z gorzkiego napoju powstał prawdziwy rarytas: słodka czekolada. W tamtych czasach czekoladę zaczęto pić nawet tuż po zakończeniu nabożeństw kościelnych czym podkreślano nie tylko jej walory smakowe ale i Boską niemalże naturę tego napoju. Nie był to wprawdzie napój taki jak znamy obecnie, ale wraz z upływem czasu opracowano metody dzięki którym nabrała ona dzisiejszego smaku. Pod koniec trzeciej dekady XIX w wynaleziono sposób efektywnego usunięcia nadmiaru tłuszczu z nasion kakaowych dzięki czemu można było wyprodukować czekoladę jaką znamy dzisiaj.

Tutaj zdjęcie pokazujące kolejne stadium rozwoju siewek.

Jest podobna kształtem do theobroma cacao. Podobnie jak cacao (a zupełnie inaczej niż theobroma grandiflorum, której materiał zapasowy pozostaje w ziemi) także siewka bicolor podnosi materiał zapasowy ponad ziemię. W przeciwieństwie jednak do cacao siewka bicolor ma całkowicie gładką powierzchnię zewnętrzną.

W wolnej chwili uzupełnię jeszcze i rozbuduję ten opis o zdjęcia starszych roślin theobroma bicolor. Jak można zauważyć powyżej, oraz zestawając te zdjęcia z innymi - nasiona t. bicolor są zdecydowanie większe niż t. cacao. Mają ponadto silniejsze i większe niż cacao kiełki. Ich sposób kiełkowania jest bardziej zbliżony do t.cacao.

[Meliska]

Nie pamiętam kiedy ostatnio ktoś mnie zaskoczył.

Panu się udało Panie Dominiku. Myślałam, że jest tylko jeden kakaowiec, a tutaj widzę mocambo, w innym wątku cupuasu i to nie wszystkie!

Z niecierpliwością czekam na kontynuację tego wątku.

Postanowiłam uzbierać pieniądze na kakaowca cupuasu: http://www.oleander.pl/sadzonki-roslin-tropikalnych-srodziemnomorskich/1131-kakaowiec-theobroma-cacao-sadzonki.html

Jakie są szanse, że on troszkę stanieje w przyszłym sezonie?

[Domnik]

Meliska szanse obniżki ceny są zawsze, zobaczymy jak będzie jednak wiele bym się nie spodziewał. Materiał z importu gdy ktoś się zdecydował to minimum koszt 300-350 zł za sztukę ze wszystkimi opłatami. Ja mam t. grandiflorum na chwilę obecną po nieco ponad 100 zł. Koszty produkcji są makabrycznie wysokie. Przy t. cacao było podobnie na początku, ale udało się nieco obiżyć cenę do ok 49 zł, a to już raczej jest na przeciętną kieszeń. Gdybym nie lubił tych konkretnie roślin w życiu nie zdecydował bym się na ich uprawę. Jest to pozbawione sensu od strony ekonomicznej.

Nie zmienia to postaci rzeczy. Po prostu je lubię gdyż wiążą się z nimi (kakaowcami ogólnie) przyjemne wspomnienia.

Poniżej obiecane uzupełnienie opisu t. bicolor. Oto rozwijające się drzewko. Prawda że piękne?

Jaką roślinę przypominają Wam listki kakaowca mocambo?

Ciekaw jestem czy zgadniecie. Jest to roślina już tutaj na forum kilka razy opisywana.

[grzesiekm92]

Pierwotne listki są podobne do tych np u baobabu,bawełny

[Malwinka]

Sporo tego materiału zapasowego, jak dobrze pójdzie to roślinka będzie z nich ciągnąć pożywienie co najmniej do Nowego Roku!

Malutkie listki mocambo przypominają mi trochę listki papai (ale tylko małe). Później liście papai stają się palczaste i wtedy to już inna bajka.

[grzesiekm92]

Oo Witaj Malwinko
Panie Dominiku czy odczuwa/zna pan jakieś różnice w uprawie tego kakaowca względem theobroma cacao? Mam na myśli odporność na czynniki pogodowe, światło, wilgoć, bądź na szkodniki/grzyby?
Pozdrawiam

[Domnik]

Według mnie roślina jest na pierwszy rzut oka silniejsza niż theobroma cacao. Jeśli chodzi o odporność na grzyby to należy pamiętać, że kakaowce ogólnie są to rośliny bardzo silnie nawodnione o mniej lub bardziej delikatnym systemie korzeniowym. Ich odporność na patogeny kończy się w chwili zmiany warunków uprawy na niezadowalające. W sumie dotyczy to części jeśli nie wszystkich innych roślin. Theobroma bicolor i theobroma grandiflorum oprócz większej ilości materiału zapasowego, masywniejszych pędów i mocniejszych liści - wydają się mieć również nieco mocniejsze korzenie. Czy w uprawie również są dużo mocniejsze tak jak to wygląda pozornie na pierwszy rzut oka - czas pokaże. Będę zdawał relacje.

Liść mocambo w dalszym stadium rozwoju wygląda tak:

Im liść będzie większt tym stanie się bardziej unikalny.

[cynamon]

Jak myślicie, kiedy można się spodziewać pierwszych kakowców na polskiej ziemi? Dla mnie rewelacja mieć takie unikalne drzewko. Czy kakaowce wymagają wysokiej temperatury przez cały rok?

[Domnik]

Cynamonie, kakaowce plonowały już w co najmniej jednym ogrodzie botanicznym, ale mówię tutaj o theobroma cacao. Pozostałe raczej jeszcze nie były u nas w uprawie, choć nie można wykluczyć że są w jakichś prywatnych nieoficjalnych kolekcjach, nie licząc oczywiście mojej kolekcji.

Rośliny do dobrego wzrostu potrzebują wysokiej temperatury przez cały rok. Różne źródła różnie podają minimum dla t. cacao na poziomie +15,+13 a nawet +10. Mówimy tutaj o krótkotrwałych spadkach nocnych. W dzień powinno być cieplej. Podejmując się uprawy roślin tropikalnych warto imitować warunki klimatyczne jakie panują w rejonach naturalnego występowania. Kakaowce rosną mniej więcej od ok 20 stopnia szerokości geograficznej południowej do 20 stopnia szerokości geograficznej północnej z odchyleniami +/- 5 stopni czyli występują do +15 stopni na północ i południe. W rejonach oceanicznych, gdzie występują ciepłe prądy morskie ta strefa może się jeszcze bardziej przesunąć. Prądy morskie bowiem mogą realnie rozszerzać strefę tropikalną dość daleko na północ i południe.

Wyprzedzę pytanie - jak się to ma do warunków domowych? dość dobrze. Bywają mieszkania dość ciepłe i takie w których jest za zimno. Jeśli często wietrzymy w zimie to raczej nie ma dobrych warunków, jeśli mamy ciepły pokój o przyjaznym mikroklimacie to jest to miejsce dla uprawy kakaowca w domu.

Zresztą, skoro u mnie się udają to czemu nie miały by się udać gdzie indziej?

Oto najnowsze zdjęcie moich mocambo:

Były najtrudniejsze w skiełkowaniu i moim zdaniem są najbardziej wrażliwym gatunkiem theobroma.

[grzesiekm92]

Witam serdecznie Panie Dominiku, w jakiej kondycji obecniej znajdują się kakaowce mocambo?
Jak przetrwały one zimę?
Pozdrawiam

[Domnik]

Witaj, przetrwały dość kiepsko i kompostownik ma coraz więcej ich szlachetnych szczątków. Są bardziej wymagające od t. cacao i dużo bardziej od t. grandiflorum czy t. gileri. Mam nadzieję że nie skończą na czerwonej liście skreślonych z mojej oferty sklepowej tak jak nephelium lappaceum. Pożyjemy zobaczymy. Przeżyło w różnym stanie ok 20-25% roślin. Pocieszam się że koledzy z Hawajów też mieli niewiele bo tylko 15% przeżywalności. Mam pewien pomysł i niewielką liczbę roślin której udało mi się uzyskać kilka nowych liści po zjedzeniu materiału zapasowego z nasion. Koszty finansowe tego eksperymentu były ogromne jak dla mnie i więcej razy raczej nie będę mógł sobie na niego pozwolić w takiej formie. Z końcem lata będę mógł powiedzieć więcej na ten temat. Przy tej okazji apel o wyrozumiałość do mojej polityki cenowej. Po odliczeniu różnorakich kosztów i strat rentowność produkcji i sprzedaży niektórych gatunków roślin tropikalnych jest ujemna i oferuję je jedynie dlatego że je po prostu lubię. Aby dopłacić do jednej produkcji trzeba zarobić na innej. Dobrze że te rośliny przynajmniej trafiają do naprawdę zorientowanych, zaangażowanych ludzi i najczęściej się nie marnują. To naprawdę budujące, że możemy mieć kawałek tropikalnego raju w domu.

[cynamon]

Witam, to by była wielka szkoda, gdyby nie udało Ci się ich na tyle poznać aby zostały u Ciebie na stałe. Jak oceniasz ich szanse przeżycia na obecnym etapie? Pozdrawiam.

[Domnik]

Witaj cynamonie, wykonałem naprawdę wiele pracy by utrzymać pozostałe przy życiu rośliny, o kosztach lepiej nie będę wspominał bo Żona może przeczytać, a wtedy taki specjalny kamienny wałek do ciasta mógłby zawitać na mojej głowie. A na poważnie: wszystko się wyjaśni w ciągu najbliższych 2-4 tygodni. Będę zdawał relacje jeśli coś się "ruszy".

[Malwinka]

Widziałam zdjęcia owoców mocambo w internecie. Ich kształt jest wyjątkowy i trudno je do czegoś przyrównać. Dominiku trzymam kciuki za roślinki aby im się udało przetrwać.

[cynamon]

Witam. Wiadomo coś więcej na temat bicolora? Pozdrawiam.

[Domnik]

Witam. Wprawdzie jedna, czy nawet kilka jaskółek wiosny nie czyni, ale mogę napisać że w jakimś stopniu kilka roślin pokonało kawałek trudniejszego okresu. Widać to po tworzących się nowych liściach. Jeśli się utrwalą i pojawią się następne będzie można powiedzieć że udało się. Na chwilę obecną nie przesądzam jak to się skończy. Pożyjemy, zobaczymy. Na razie cieszy i to co jest.

[Jolka52]

Witajcie. Mi kształt owocu bicolora przypomina pnącze które oplata magiczny owoc przeznaczenia. Zobaczcie że z jednej strony bicolor ma silne siewki o masywnych liściach, z drugiej jest bardzo wrażliwy i wiele roślin umiera zanim rozpocznie dorosłe życie. Wspomniałeś o "raju" Dominiku. Jak patrzę na te roślinki i czytam o stratach i ogromnych kosztach które musiałeś ponieść to zastanawiam się nad warunkami jakie są potrzebne do życia niektórych roślin i zwierząt. Są to na pewno rośliny bardzo wyjątkowe i wrażliwe które w dodatku rosną w bardzo specyficznym klimacie. Czy z wiekiem kakaowce nabierają więcej siły do życia, czy zawsze są roślinkami na które trzeba uważać? Pozdrawiam.

[Domnik]

Witaj. Z wiekiem mają więcej siły by znosić trochę gorsze warunki. Są to jednak rośliny które do zimnych mieszkań chyba się nie nadają. Tylko grandiflorum wygląda mi na nieco bardziej odporny na klasyczne warunki mieszkaniowe. Co do bicolorów to jeden z kakaowców tego gatunku wypuszcza drugi duży liść i ta sadzonka prawdopodobnie nabierze "wiatru w żagle". Pozostałe dwie sztuki w jako takiej formie tworzą liście mniejsze, ale myślę że mają jakieś szanse. Mam też kilka roślin już bezlistnych, te czekają na śmierć. Ostateczny rezultat mam wprawdzie gorszy niż koledzy z Hawajów, ale nie oszukujmy się, warunki mam zdecydowanie mniej sprzyjające niż oni, więc nie mam powodów do wstydu mimo strat. Postaram się zdać relację i umieścić zdjęcia - bliżej połowy lipca.

[cynamon]

Dominiku, napisz coś o dalszych losach mocambo. Pozdrawiam.

[Domnik]

Witajcie. Jedno mocambo zdecydowanie przestało być rośliną młodocianą. Ma jakieś 40-50 cm wysokości. To znaczy że ma już dwa razy tyle liści ile miał gdy zakończył przyrastać z materiału zapasowego. Pozostałe przy życiu dalsze dwie sztuki odtworzyły niemalże liście początkowe (miały więcej problemów ze startem). Trochę statystyki. Na jakieś 50-70 siewek przeżyły 3 rośliny z czego jedna sztuka jest obiecująca. O kosztach pisał nie będę, bo Żona czyta...

[figi277]

Unikalne roślinki. Życzę Ci Dominiku aby te trzy drzewka przetrwały. Pozdrowienia.

[Domnik]

Dokładnie. To unikaty. Mają kilka unikalnych cech. Jedną z nich jest to, że na noc składają liście jakby chroniąc centralną część rośliny. Mówię wtedy że mocambo śpi. Przypomina to trochę małego człowieka lub kota który podczas snu zwija się (mówi się że "ktoś się skulił, kot skulił się w kłębek). Gdy nastaje dzień ogromne liście mocambo ustawiają się tak by łapać światło. Moje największe mocambo ma już dość spore liście (ok 30 cm długości, ale w przyszłości mogą być dwa lub trzy razy większe).

Tutaj nieco większy z dwóch najmniejszych roślin jakie mam:

Mimo że jeszcze mały i nie dość mocny, ale już widać że "ustawia liście do snu".

Tutaj mój największy mocambo. Posadziłem go trochę na przyczepkę. Właściwie myślałem że nie przeżyje. Rozwinął się najlepiej czym zrobił mi ogromną niespodziankę.

[cynamon]

Dominiku napisałeś że

Na jakieś 50-70 siewek przeżyły 3 rośliny z czego jedna sztuka jest obiecująca. O kosztach pisał nie będę, bo Żona czyta...

Warunki na pewno starałeś się zapewnić dobre. Jak myślisz, czy to kwestia przypadku które rośliny pozostały, czy raczej siewki są roślinami bardzo wrażliwymi i była kwestia nauczyć się ich wymagań? Wyobrażam sobie że koszty musiały być spore. Pewnie kilkaset złotych albo więcej. Mimo wszystko to musiało być przyjemne skiełkować te kakaowce. To także moje marzenie. Co myślisz w ogóle o tym żeby możliwie często próbować uprawy z nasion zamiast kupować gotowe rośliny? Pozdrawiam.

[Domnik]

Cynamonie, po trochu jedno i drugie. Z jednej strony trzeba nauczyć się i wyczuć wymagania takich wrażliwych roślin, a z drugiej strony mamy coś takiego jak mikroorganizmy. Działalność tych ostatnich a w szczególności możliwe interakcje są trudne do przewidzenia. Tak (pomimo kompletnego braku uzasadnienia ekonomicznego), to przyjemne skiełkować takie rośliny jak mocambo, ale mając na uwadze że uprawa pewnych roślin wykracza poza możliwości jakie można stworzyć im na przeciętnym parapecie zalecam rozwagę w tej materii. Samo skiełkowanie a co dopiero uprawa siewek wielu gatunków jest co najmniej problematyczna. Pomiędzy tymi roślinami które są z natury rzeczy trudne w utrzymaniu jako siewki mamy także takie gatunki które gdy trochę podrosną stają się mniej wrażliwe, oraz takie które pozostają wymagające (np rambutan który trudno utrzymać nawet w specjalistycznym pomieszczeniu). Te gatunki których wymagania spadają wraz z wiekiem można uprawiać jako rośliny pojemnikowe - w warunkach "parapetowych" przy odrobinie troski. Inne lepiej oglądać w specjalistycznych ogrodach lub jedynie w naturze. Podsumowując: szkoda czasu na Syzyfową pracę. Gdy mam możliwość kupuję gotowe rośliny a gdy ich nie ma ewentualnie bawię się w uprawę od nasion. Moim zdaniem (po 20 latach różnych doświadczeń): zabawę w uprawę siewek wrażliwych roślin lepiej zostawić dla wytrwałych specjalistów z odpowiednim zapleczem, bo najczęściej trudniej utrzymać siewki niż starsze rośliny. Gotowe rośliny są wprawdzie bardziej kosztowne, ale to tylko pozorna różnica. Przecież zyskujemy sporo czasu który trzeba wydatkować na wprowadzenie siewki w dorosłość, a poza tym mniej ryzykujemy (kwestia możliwych strat).

Zresztą zobaczcie sami jak to wygląda, oto szlachetne pozostałości części wrażliwych kakaowców (głównie bicolor i gileri oraz jeden przypadkowy grandiflorum który odszedł ewidentnie z mojej winy).

A tutaj tytułowy jeden z ocalałych bicolorów widziany z góry. Można porównać ustawienia liści nocą oraz w ciągu dnia.

[Domnik]

Trwa cykl tworzenia się kolejnych liści u mocambo. Bardzo lubię patrzeć jak powstają te liście. Każdy liść wytworzony z asymilacji przybliża roślinę do bezpiecznego wyjścia z okresu młodocianego.



Zachęcam Państwa do opisywania Państwa przygody z uprawą wszelkich roślin tropikalnych. Od jakiegoś czasu można dodawać zdjęcia zarówno bezpośrednio podczas pisania postu jak i uprzednio - do galerii która znajduje się pod tym adresem http://forum-ogrodnicze.oleander.pl/gallery/index.php Można ją również łatwo znaleźć klikając odnośnik na samej górze ("galeria" obok pomoc). Zapraszam.

[Domnik]

Witajcie. Tym razem przyczynkiem do umieszczenia tutaj wpisu są aż dwa liście które pojawiły się w tym samym czasie na moim największym mocambo. Na razie są małe, ciekawe czy się w pełni rozwiną do wielkości zbliżonej do tej jaką obserwowałem poprzednio. Największe (docelowe) liście mocambo są wielkości małej parasolki każdy - czyli w skrócie są spektakularne czekam właśnie na takie...

[Hanka28]

Cześć Dominik. Jak tam Twoje mocambo?

[Jarek A]

Jakiej ziemi najlepiej używać do uprawy kakaowów (ph itd)?
Pozdrawiam i czekam na info dotyczące Pańskiej uprawy!

[Domnik]

Cześć. Jarek, stosuję ziemię obojętną. Zalecam utworzenie stałego konta na forum, dzięki temu pytanie pojawi się od razu a nie po czasie (po moderacji). Hanka, Twoje pytanie uświadomiło mi że czas już nie biegnie, czas (przepraszam za wyrażenie) ZASUWA jak głupi. Minął rok od mojego ostatniego wpisu w tym wątku, a mi wydaje się, że pisałem tutaj całkiem niedawno. W tym czasie umarł kolega, a właściwie powinienem napisać MISTRZ ogrodnik od którego dostałem nasiona tego gatunku.

Samo mocambo (to największe) urosło w tym czasie (przez rok) jakieś 15, może 20 cm na wysokość, czyli można by powiedzieć że niewiele, ale przy okazji pień stał się zdecydowanie grubszy co jest dla mnie bardzo ważne.

Jak widać po bliznach na pniu, bywa że wypuszczenie nowego liścia nie powoduje znaczącego przyrostu na wysokość (np przyrost wyniesie 0,5-1 cm/1 liść), a bywa że każdy nowy liść to 2-3 cm przyrostu na wysokość.

Jest to szczególny gatunek nie tylko ze względu na zawiłe losy związane z jego otrzymaniem. Mocambo ma unikalne, wielkie liście, o czym już wiecie. Tworzy ciekawe to mało powiedziane, tworzy fascynujące w swoim kształcie owoce przypominające trochę jeden z ludzkich organów. Tak, ten w którym mieści się nasz intelekt. Na początku gdy wstępnie poznałem tą roślinę myślałem, że to już wszystko. Koniec ciekawostek. Błąd. Jest kolejna!

Otóż okazuje się że mocambo tworzy nad miejscem w którym tworzą się kolejne listki - taki jakby parasol liści. Gdy roślina "śpi", czyli wtedy gdy nie szuka światła tymi wielkimi pięknymi liśćmi, to wtedy układa liście w charakterystyczny sposób. Podobnie jest w ciągu dnia. Liście układają się stosownie do okoliczności. Mogą dosłownie "wstawać" łapiąc światło, a mogą również próbować go unikać. We wszystkich przypadkach parasol "u góry" wydaje się być dosyć szczelny. Do czasu. Gdy tylko pojawią się nowe liście (a w porządnym cyklu przyrostowym roślina tworzy 3-4 lub więcej pięknych, wielkich liści w zaledwie tydzień lub dwa) to wtedy kopuła parasola rozchyla się u góry dając miejsce nowym liściom. Rozchylenie jest na tyle duże, że odpowiada swoją wielkością mniej więcej jednemu dużemu liściowi. To spektakularne zjawisko występuje gdy liści jest więcej (u małych roślin nie jest potrzebne, najpierw "parasol" liści musi być dostatecznie duży by wystąpiło to zjawisko. Można je porównać do otwierania się kopuły stacji kosmicznej, podczas lądowania statku na księżycu w "Odyseja kosmiczna 2001" z 1968 r Stanleya Kubricka. Dobrze, trochę naginam fakty, bo stacja otwierała się szybciej i szerzej, niemniej jest to bardzo spektakularne jak na roślinę

Oto zdjęcie rozchylonych liści mocambo:

I teraz pytanie do Was: jak myślicie czy rośliny mogą być obdarzone pewną formą inteligencji? i drugie, znacznie trudniejsze pytanie, jak myślicie czy życie (proste komórki) a następnie złożone organizmy mogły powstać przypadkowo? Proszę o odpowiedzi w tym wątku dotyczącym stworzenia świata: stworzenie-swiata-t2660.html#p24212